Makaton. System wspomagania komunikacji gestem i obrazem

W książce w sposób wysoce kompetentny, interesujący, rzetelny, naukowy podjęto niezwykle istotny, wymagający głębszych dociekań empirycznych problem zastosowania metody Makaton w procesie wspomagania rozwoju oraz terapii sfery komunikacji dzieci z zespołem Downa, jak również dzieci z innymi kategoriami niepełnosprawności, szczególnie we wczesnym okresie ich rehabilitacji.Niniejsza publikacja jest próbą opisania – w miarę możliwości wszechstronną – procesu badawczego opracowania polskiej wersji Makatonu jako jednego ze sposobów usprawniających porozumiewanie się dzieci z niepełnosprawnością intelektualną oraz ukazania jej wartości w oddziaływaniu edukacyjno-terapeutycznym osób z CCNs. Ze względu na złożoność tego procesu jego realizacja została podzielona na etapy opisane w kolejnych rozdziałach książki.W rozdziale pierwszym, dotyczącym zagadnień w perspektywie historycznej, przedstawiono treści opisujące rozwój usług AAC w świetle uwarunkowań naukowych, technologicznych i społecznych na podstawie literatury przedmiotu. Pokazano interdyscyplinarny charakter komunikacji alternatywnej, jej motywy oraz potrzeby, z których ta dziedzina wyrosła, a także jej wartość jako podejścia interwencyjnego w terapii osób z CCNs. Na tle kształtującej się interwencji AAC zaprezentowano również koncepcję brytyjskiej metody Makaton oraz zarys początków komunikacji alternatywnej w Polsce. Celem tego historycznego przeglądu jest pełniejsze zrozumienie zasadności opracowania polskiej wersji Makatonu.Rozdział drugi poświęcono omówieniu procesu badawczego metody Makaton wraz z etapami jej tworzenia oraz doboru słownictwa, znaków manualnych i adaptacji znaków graficznych zgodnie ze specyfiką języka polskiego i uwarunkowaniami socjo-kulturowymi.W rozdziale trzecim przedstawiono opis empirycznego opracowania polskiego słownictwa podstawowego i znaków manualnych z grupą badawczą specjalistów i rodziców dzieci z CCNs. Zaprezentowano również treści dotyczące użytkowników metody oraz opisano miejsce Makatonu wśród języków i systemów migowych w Polsce.Rozdział czwarty prezentuje badawczą weryfikację (ilościową i jakościową) słownictwa podstawowego Makatonu – wersję słownikową, opis i organizację badań, w tym szkoleń dla specjalistów i nauczycieli, oraz wyniki przeprowadzonych badań własnych.W rozdziale piątym umieszczono opis eksperymentalnego sprawdzenia (z grupą badawczą dzieci z zespołem Downa, z podziałem na grupę kontrolną i eksperymentalną) skuteczności polskiej wersji Makaton (znaków manualnych i słownictwa podstawowego) jako narzędzia wspomagającego porozumiewanie się dzieci w zależności od rodzaju komunikatu, wieku i płci. Wyniki analiz ilościowych i ich interpretację wzbogacono analizami jakościowymi. W rozdziale przedstawiono również zarys programu szkoleniowego przeprowadzonego z rodzicami i specjalistami w zakresie posługiwania się Makatonem w codzienności.Rozdział szósty poświęcono dyskusji i omówieniu wyników obu kilkuletnich badań – dotyczących opracowania polskiej wersji Makatonu i eksperymentalnego sprawdzenia jej skuteczności oraz ukazania ich implikacji dla teorii i praktyki rehabilitacyjnej dzieci z niepełnosprawnością intelektualną z CCNs. Na zakończenie przedstawiono zarys zmian, które zaszły w obszarze komunikacji AAC, jak również wyzwania, które nadal przed nią stoją.Makaton. System wspomagania komunikacji gestem i obrazem. RecenzjeProblematyka komunikacji alternatywnej już od wielu dziesięcioleci plasuje się na ważnych pozycjach wśród zainteresowań teoretyków oraz praktyków związanych z obszarem edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych dodatkowo obarczonych trudnościami w sferze porozumiewania się.Mimo zgromadzonych na dzisiaj doświadczeń wiele kwestii odnoszących się do komunikacji alternatywnej i wspomagającej nadal wymaga uściślenia, reinterpretacji czy pełniejszego poznania na bazie umiejętnego łączenia praktyki i naukowej eksploracji. To wszystko sprawia, że brakuje także odpowiednich publikacji, które przekonująco, a jednocześnie stosunkowo prosto i precyzyjnie naświetlałyby ten poważny problem naukowo-praktyczny oraz dylemat osobisty ludzi doznających trudności w porozumiewaniu się i jednocześnie oczekujących na właściwą pomoc otoczenia w tym względzie, ludzi, którzy do takiej pomocy mają prawo, bez względu na zakres i rodzaj tych trudności.Niniejsze opracowanie to bardzo szczegółowa, obszerna relacja z badań własnych wykorzystujących bogaty repertuar metod badań naukowych, przede wszystkim studia nad rodzimą i obcą literaturą przedmiotu oraz eksperyment pedagogiczny.W książce w sposób wysoce kompetentny, interesujący, rzetelny, naukowy podjęto niezwykle istotny, wymagający głębszych dociekań empirycznych problem zastosowania metody Makaton w procesie wspomagania rozwoju oraz terapii sfery komunikacji dzieci z zespołem Downa, jak również dzieci z innymi kategoriami niepełnosprawności, szczególnie we wczesnym okresie ich rehabilitacji.- Z recenzji dr hab. Marzenny Zaorskiej,