Stosunki bilateralne Polski z państwami andyjskimi 1918‑2018

Stosunki międzynarodowe są jedną z dziedzin stosunków społecznych,wyróżniającą się na tle pozostałych szerszym zasięgiem przestrzennym, bardziej rozległym zakresem podmiotowym i przedmiotowym, a także większą złożonością determinant i mechanizmów urzeczywistniania celów, realizowanych przez poszczególne podmioty w środowisku policentrycznym. Aktywność uczestników relacji międzynarodowych wykracza więc poza granice jednego państwa i opiera się na interakcjach w zdecentralizowanej rzeczywistości, będącej przeciwieństwem środowiska wewnątrzpaństwowego. Innymi słowy, stosunki międzynarodowe stanowią zewnętrzny wyraz dążeń członków społeczności żyjących wewnątrz państw i są przejawem ich współdziałania, rywalizacji oraz walki w otoczeniu międzynarodowym1. Uczestnikami stosunków międzynarodowych można określić podmioty zdolne do działań na arenie światowej, będące w stanie zmieniać lub utrwalać stany środowiska międzynarodowego.Za najważniejszych aktorów interakcji tego typu uznaje się z kolei państwa, co przesądza o niejednokrotnym utożsamianiu stosunków międzynarodowych ze stosunkami międzypaństwowymi. Państwa jednakże, choć pełnią rolę wiodącą wśród podmiotów relacji międzynarodowych, nie są jedynymi ich uczestnikami. Istotę prezentowanej monografii stanowiło zbadanie bilateralnych stosunków Polski z państwami andyjskimi. Kwestią zasadniczą i niezbędną dla realizacji tematu stało się w związku z tym wyznaczenie granic terytorialnych badanego obszaru, co nie było zadaniemprostym z uwagi na wielość podejść do problemu podziału Latynoameryki. Podstawę do dalszych rozważań stanowiło założenie, iż Andy są jednym z sześciu subregionów, obok Meksyku, Ameryki Środkowej, Karaibów, La Platy oraz Brazylii, które można wyróżnić na obszarze Ameryki Łacińskiej i Karaibów, biorąc pod uwagę złożone kryterium oparte na odmienności uwarunkowań geograficznych, gospodarczych i politycznych8. Przyjęcie takiego rozróżnienia, powtarzanego niejednokrotnie w literaturze, pozwoliło ograniczyć liczbę możliwych propozycji i przeanalizować jedynie te, które prezentowały kwestię zasięgu terytorialnego wymienionych sześciu regionów, odnosząc się przez to do zagadnienia granic subregionu andyjskiego. Zaznaczyć należy, że główne źródło obecnych w opracowaniach różnic w poglądach na temat podziału Ameryki Łacińskiej stanowił fakt, iż Andy objęły swym zasięgiem rozległy obszar, współtworząc terytoria kilku państw i mając w nich różny udział w stosunku do innych krain geograficznych. Góry te dzielą się w północnej części Latynoameryki na dwa łańcuchy – jedna z odnóg ma swój początek w Panamie, druga w zachodniej Wenezueli. Pasma Andów zbliżają się do siebie w środkowej Kolumbii i biegną niemal równolegle w kierunku południowym – przez terytoria Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile oraz tereny zachodniej Argentyny