Kwestionariusz diagnozy i narzędzia badawcze w terapii pedagogicznej

Opracowany kwestionariusz diagnozy jest efektem wieloletniej pracy reedukacyjno-terapeutycznej w szkole integracyjnej:Został on skonstruowany w taki sposób, by możliwie jak najdokładniej poznać dziecko oraz wszystkie jego zaburzenia wpływające na niepowodzenia szkolne. W trakcie badania uwzględnia się rodzaj zaburzenia oraz wiek rozwojowy dziecka. Kwestionariusz został skonstruowany w taki sposób, aby można było wykorzystywać jeden egzemplarz zarówno do badań diagnostycznych wstępnych, jak i porównawczych. Tak zestawione informacje są czytelne i przejrzyste. Wgląd w nie daje szybkie rozeznanie w potrzebach i możliwościach dziecka. Aby ułatwić pracę z kwestionariuszem, dołączono do niego narzędzia badawcze, które można wykorzystywać w całości, bądź tylko wybiórczo.Kwestionariusz diagnozy jest podzielony na 9 części, związanych z konkretnymi zaburzeniami. Każda składa się z podpunktów, które umożliwiają dokładne rozpoznanie problemu. Części kwestionariusza dotyczą najistotniejszych zagadnień koniecznych do właściwego zdiagnozowania zaburzenia przed rozpoczęciem pracy terapeutyczno-reedukacyjnej. Do każdej części zamieszczono szczegółowy instruktaż i odpowiednie narzędzia badawcze.Poszczególne części kwestionariusza dotyczą: charakterystyki ucznia (zachowanie, koncentracja uwagi, uczciwość, stosunek do pracy i grupy), charakterystyka czynności komunikowania się (aktywność, sposób porozumiewania się, poprawność stylistyczo-gramatyczna, wady wymowy, rozumienie), słuch fonematyczny (analiza i synteza słuchowa + testy fonetyczne), czytanie (znajomość liter, analiza i synteza wzrokowa, technika i tempo czytania, rozumienie czytanego tekstu, błędy), pisanie (znajomość liter, technika, grafia, błędy i sposób pisania), sfera ruchowa (sprawność manualna, lateralizacja), percepcja wzrokowa (analiza rysunków, różnicowanie figur geometrycznych i kolorów, układanie obrazka z części, spostrzeganie podobieństw i różnic na podstawie dwóch obrazków), orientacja (schemat ciała, nazywanie kierunków i stosunków przestrzennych, ciągi zautomatyzowane), procesy myślowe (kojarzenie i pamięć).Fragment:Instruktaż do korzystania z kwestionariuszaKwestionariusz można wykorzystywać co roku, za każdym razem jednak używamy innego koloru długopisu. Dzięki temu mamy wgląd w postępy ucznia na przestrzeni kilku lat. Został on tak skonstruowany, aby przebieg diagnozy był sprawny i nie wymuszał na prowadzącym długich zapisów. Przy badaniu poszczególnych funkcji są podane różne opcje, wystarczy tylko odpowiednie zaznaczyć. Instruktaż szczegółowy Ad. I. Charakterystyka uczniaNależy podkreślić właściwe określenie w kwestionariuszu.Informacje na temat ucznia zdobywamy poprzez:– obserwację,– wywiad z rodzicami,– wywiad z nauczycielami,– analizę badań lekarskich,– analizę badań psychologiczno-pedagogicznych. Ad. II. Charakterystyka czynności komunikowania sięNależy podkreślić właściwe określenie.Prosimy ucznia o wypowiedź na temat przedstawionych ilustracji, o nazwanie przedmiotów, osób oraz wykonywanych czynności. Zalecane narzędzia badawcze:– ilustracje bogate w treść (skojarzone z obszarem zainteresowań ucznia na danym poziomierozwoju umysłowego i fizjologicznego),– piktogramy,– ilustracje „Cztery pory roku”:załącznik nr 1 „Lato nad morzem”,załącznik nr 2 „Jesień w parku”,załącznik nr 3 „Zima w górach”,załącznik nr 4 „Wiosna nad stawem”,– karta z obrazkami – „Nazywanie czynności” (załącznik nr 5). Ad. III. Słuch fonematycznyZasłaniając usta, na przykład kartką papieru, należy wyraźnie wymówić głoski oznaczone przez podane litery i zaznaczyć w kwestionariuszu sposób, w jaki są one realizowane przez ucznia (załącznik nr 6). Następnie prosimy, aby uczeń wyróżnił kolejno głoskę w nagłosie, wygłosie i śródgłosie wyrazu oraz określił miejsce występowania danej głoski w wyrazie (załącznik nr 7).Przy badaniu analizy i syntezy słuchowej można skorzystać z wymyślonych przez siebie zdań i wyrazów, wykorzystać propozycje przygotowane przez nas (załącznik nr 8) bądź też skorzystać ze wzorów podanych przez I. Styczek. Wymyślając samodzielnie zdania, należy pamiętać, że zaczynamy zawsze od wersji najprostszych, tzn. zdań krótkich, wyrazów 1-, 2-, 3-sylabowych bez grup spółgłoskowych.Dopiero w trakcie badania zwiększamy stopień trudności. Ad. IV. Czytanie1. Znajomość l i t e rWykorzystując plansze z napisanymi