Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnościami. Charakterystyka, specyfika edukacji i wsparcie

Niniejsze opracowanie prezentuje specyfikę pracy i wsparcia w odniesieniu do uczniów z niepełnosprawnościami, o różnych potrzebach edukacyjnych. Choć każdy z rodzajów niepełnosprawności wymaga nieco innych oddziaływań terapeutyczno-edukacyjnych, to niektóre zjawiska występujące w przestrzeni szkolnej dotykają wszystkich przedstawianych grup. Jednym z nich jest agresja rówieśnicza i przemoc (bullying). Temu tematowi została poświęcona pierwsza część monografii. Osoby z niepełnosprawnościami niekiedy występują w roli agresorów, ale częściej stają się ofiarami. Znajomość mechanizmów agresywnych realizowanych za pomocą nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych (agresja elektroniczna i cyberbullying), a także zasad i praktycznych wskazówek odnośnie do postępowania profilaktycznego w sytuacji narażenia na przemoc może być pomocna dla pedagogów pracujących z osobami będącymi podmiotem niniejszej publikacji.W książce przybliżone zostały też zagadnienia dotyczące uczniów z niepełnosprawnością intelektualną oraz z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Poruszono problemy wynikające ze specyfiki funkcjonowania tych dzieci, ujawniające się w sytuacji diagnozy, konstruowania indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, doboru metod ich edukacji, rehabilitacji i wsparcia. Omówiono również kwestię pomocy rodzinie udzielanej przez szkołę oraz zasady współpracy pomiędzy tymi dwoma rodzajami otoczenia społecznego mającej na celu dobro dziecka.W dalszej części opracowania przedstawione zostały problemy uczniów z wadami wzroku i słuchu w kontekście działań ułatwiających ich edukację. Przybliżono wątki związane ze zmianami w zakresie regulacji prawnych, a także form kształcenia. Wszystkie problemy omawianych grup analizowano w odniesieniu do specyfiki ich funkcjonowania w różnych sferach rozwoju. Warto podkreślić w tym miejscu, że choć w szkołach ogólnodostępnych populacja osób z niepełnosprawnością wzrokową i słuchową jest liczna (zwłaszcza osób słabowidzących i słabosłyszących), to niewiele publikacji przybliża zagadnienia ich potrzeb w zakresie kształcenia i wychowania. Niniejsza monografia uzupełnia tę lukę, ułatwiając zrozumienie funkcjonowania uczniów z zaburzeniami widzenia i słyszenia. W obliczu trudności edukacyjnych może to sprzyjać efektywnemu wykorzystywaniu konkretnych metod postępowania omówionych w tej publikacji, jak też stymulować pedagogów do wynajdywania własnych sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych związanych ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi uczniów z wadami wzroku i słuchu.W publikacji poruszono również problematykę funkcjonowania dzieci przewlekle chorych w roli uczniów. Choroba przewlekła została tu potraktowana jako sytuacja trudna, wywołująca wiele negatywnych emocji i stanów psychicznych. Jednocześnie podkreślono wartość wsparcia społecznego w minimalizowaniu ograniczeń wynikających z tego rodzaju choroby.Na zakończenie książki ukazano sylwetkę dziecka z niepełnosprawnością ruchową oraz swoistość jego kształcenia i wychowania, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności zaspokajania potrzeby wyrażania siebie i porozumiewania się z innymi poprzez alternatywne i wspomagające formy komunikacji.Fragment recenzji:Efektywność osiąganych celów i zadań rehabilitacyjno-edukacyjnych determinuje jakość życia osób z niepełnosprawnością. Dlatego też wielkie poparcie powinny uzyskać inicjatywy tworzenia teorii i praktyki związane ze współczesnymi psycho-socjo-pedagogicznymi nurtami kształcenia osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W związku z tym z uznaniem należy przyjąć opracowanie Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnością – charakterystyka, specyfika pracy i wsparcie. Zawarte w monografii opracowania Autorów w sposób przekonywujący ukazują wartości poznawcze i praktyczne koncepcji edukacji włączającej. Mogą one motywować pedagogów i decydentów do działania na rzecz doskonalenia systemu kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.Należy wyrazić przekonanie, że zawarte w monografii treści będą inspirowały pedagogów do podejmowania twórczych, racjonalnych, przemyślanych działań na rzecz doskonalenia procesu kształcenia osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.Opracowanie zasługuje na szczególne wyróżnienie ze względu na:– spójną i inspirującą poznawczo prezentację teoretyczno-praktyczną modelu kształcenia wraz z jego uwarunkowaniami osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji integracyjnej i włączającej;– udaną, przekonywującą formę wyjaśniania wartości kształcenia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkołach ogólnodostępnych z zachowaniem ich podmiotowości i autonomii;– przejrzystość i klarowność prezentowanych rozwiązań organizacyjno-metodycznych uwzględnianych w toku kształcenia osób z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych.Z recenzji dr. hab. Andrzeja Giryńskiego, prof. APSFragment:Czym jest bullying?Naukowcy i praktycy zajmujący się problematyką wrogich zachowań młodych ludzi wobec siebi